موسیقی خارج از تُن

موسیقی که نا کوک باشد می‌تواند تأثیرات قابل اندازه‌گیری بر مغز داشته باشد، از جمله تأثیر بر پردازش شناختی، واکنش احساسی و درک کلی. در ادامه، بررسی اثرات آن همراه با تحقیقات علمی مرتبط ارائه شده است:

1- پردازش شناختی و تشخیص خطا  

موسیقی خارج از تُن بخش‌های خاصی از مغز را که در پردازش شنوایی و تشخیص خطا نقش دارند، فعال می‌کند. به‌ویژه قشر سینگولیت قدامی و شکنج گیجگاهی فوقانی زمانی که مغز انحرافات غیرمنتظره از هنجارهای موسیقیایی را درک می‌کند، فعال‌تر می‌شوند.

مرجع مطالعه: یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ که در Frontiers in Psychology نشان داد که افرادی که در معرض موسیقی ناهماهنگ قرار می‌گیرند، افزایش فعالیت در مناطقی از مغز که مرتبط با نظارت بر تعارض و پیش‌بینی خطا هستند را نشان می‌دهند. این بازتاب تلاش طبیعی مغز برای درک انحرافات غیرمنتظره است.

2- پاسخ احساسی

موسیقی خارج از تُن اغلب باعث ناراحتی یا واکنش‌های احساسی منفی می‌شود، زیرا انتظارات برای حل شدن هماهنگی را نقض می‌کند. این پاسخ به سیستم لیمبیک مغز مرتبط است که پردازش احساسات را مدیریت می‌کند.

مرجع مطالعه: یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که در PLOS ONE منتشر شد، نشان داد که موسیقی دیسونانت (اغلب خارج از تُن) واکنش‌های احساسی منفی قوی‌تری نسبت به موسیقی کنسونانت (هماهنگ) ایجاد می‌کند. شرکت‌کنندگان هنگام گوش دادن به قطعات موسیقی ناهماهنگ احساس تنش، ناراحتی و ناامیدی گزارش دادند.

3- تأثیر بر حافظه و توجه

گوش دادن به موسیقی خارج از تُن می‌تواند تمرکز و حافظه را مختل کند. مغز منابع بیشتری را برای پردازش و درک ناهماهنگی اختصاص می‌دهد و در نتیجه پهنای باند شناختی برای سایر وظایف کاهش می‌یابد.

مرجع مطالعه: پژوهشی در Journal of Cognitive Neuroscience (۲۰۱۷) نشان داد که شرکت‌کنندگان در معرض موسیقی آتونال یا خارج از تُن عملکرد ضعیف‌تری در وظایف بازیابی حافظه نسبت به افرادی که به موسیقی هماهنگ گوش می‌دهند، داشتند. داده‌های EEG نشان‌دهنده اختلال در فعالیت موج آلفا بود که با تمرکز مرتبط است.

4- موسیقیدانان در مقابل غیرموسیقیدانان

موسیقیدانان و غیرموسیقیدانان موسیقی خارج از تُن را به‌طور متفاوتی پردازش می‌کنند. موسیقیدانان به دلیل آموزش خود، اغلب به ناهماهنگی‌های صدا حساس‌تر هستند که منجر به واکنش‌های شناختی و احساسی قوی‌تری می‌شود.

مرجع مطالعه: مطالعه‌ای از Brain and Cognition (۲۰۱۰) نشان داد که موسیقیدانان هنگام گوش دادن به موسیقی خارج از تُن نسبت به غیرموسیقیدانان فعالیت بیشتری در قشر شنوایی و قشر پیشانی نشان می‌دهند. این نشان می‌دهد که آموزش موسیقی واکنش مغز به انحرافات تُن را تقویت می‌کند.

5- زمینه‌های درمانی

اگرچه موسیقی خارج از تُن معمولاً با ناراحتی همراه است، اما در برخی زمینه‌های درمانی برای تحریک انعطاف‌پذیری مغز یا به‌عنوان ابزاری برای حساسیت‌زدایی مورد بررسی قرار گرفته است.

مرجع مطالعه: مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ که در Music Therapy Perspectives منتشر شد،

استفاده از موسیقی عمداً ناهماهنگ در محیط‌های کنترل‌شده برای کمک به افرادی با اختلالات خاص پردازش حسی را بررسی کرد. یافته‌ها نشان داد که این موسیقی می‌تواند به حساسیت‌زدایی از حساسیت بیش از حد به محرک‌های شنوایی کمک کند.

نتیجه گیری

موسیقی خارج از تُن توانایی مغز در پردازش اطلاعات شنیداری را به چالش می‌کشد و اغلب باعث ناراحتی، تشخیص خطای قوی‌تر و فشار شناختی می‌شود. اگرچه اثرات آن در شنیدن معمولی معمولاً منفی است، تحقیقات نشان می‌دهد که کاربردهای درمانی بالقوه‌ای در زمینه‌های خاص دارد. تأثیرات موسیقی خارج از تُن رابطه پیچیده بین درک شنوایی، عملکرد شناختی و پردازش احساسی را برجسته می‌کند.